Οι πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή του Νότιου Καύκασου και συγκεκριμένα οι πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ αποτελούν μια τραγική αποτύπωση των γεωπολιτικών αναταράξεων που παρουσιάζονται ακόμη πιο έντονα σε παγκόσμιο επίπεδο το τελευταίο χρονικό διάστημα και ειδικά στις καυκάσιες περιοχές και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Αν και η διαφορά μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν χρονολογείται, η πρόσφατη κρίση οριοθετεί και το πλαίσιο εξελίξεων όπου υπάρχουν διαφορές οι οποίες δεν επιλύονται με ειρηνικά μέσα και ειδικότερα μέσω υγιών διαπραγματεύσεων στα πλαίσια των κανόνων και αρχών του διεθνούς δικαίου.
Η διαφορά για το Ναγκόρνο Καραμπάχ δεν είναι προφανώς καινούργια, αφού χρονολογείται από της κατάρρευσης της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης και τη νέα τάξη πραγμάτων που δημιουργήθηκε τότε με την ανεξαρτητοποίηση κρατών της Ένωσης. Από της εκεχειρίας του 1994, η περιοχή μαινόταν από επιμέρους εχθροπραξίες, η κρίση όμως της προηγούμενης εβδομάδας αποτελεί την κορύφωση της διαμάχης σε σχέση με την αποσχισθείσα περιοχή του Νοτίου Καυκάσου αλλά και δείχνει, παράλληλα, τις προθέσεις των εμπλεκομένων μερών και τρίτων κρατών που έχουν, για τον ένα ή άλλο λόγο, συμφέροντα στην περιοχή.
Η διαφορά αφορά την περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ που διεθνώς αναγνωρίζεται ως μέρος της εδαφικής επικράτειας του Αζερμπαϊτζάν αλλά αποσχίστηκε λόγω της εθνοτικής σύνθεσης του πληθυσμού της που αποτελείται στην μεγαλύτερη του πλειοψηφία από Αρμένιους και υποστηρίζεται από την αρμενική διασπορά. Η περιοχή είναι ιδιαίτερα στρατικοποιημένη, ενώ τονίζεται το γεγονός ότι η Ρωσία και η Αρμενία έχουν μεταξύ τους πολιτικοστρατιωτική συμφωνία συμμαχίας. Από την άλλη πλευρά, το Αζερμπαϊτζάν διεκδικεί την κατάληψη της περιοχής και υποστηρίζεται από την Τουρκία, η οποία χαρακτηρίζει τους Αζέρους ως μέρος του ίδιου έθνους.
Ο ρόλος της Τουρκίας είναι καθοριστικός στις εξελίξεις σε σχέση με τις δράσεις του Αζερμπαϊτζάν, λόγω των στενότατων σχέσεων που διατηρεί με τη χώρα. Ο ρόλος αυτός επεκτείνεται έτι περισσότερο σε αυτή τη χρονική συγκυρία όπου η Τουρκία προσπαθεί να αναδείξει τον εαυτό της ως μια περιφερειακή υπερδύναμη που θέλει να ελέγχει τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρεία γεωγραφική της περιοχή και αυτό καταδεικνύεται μέσω των επεμβάσεων της στη Συρία, στο Ιράκ, στην Λιβύη και τις έκνομες της ενέργειες στην υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας και την ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο Τούρκος Πρόεδρος καθίσταται ο μεγαλύτερος υπέρμαχος και προστάτης των αιτημάτων των εθνοτικά τούρκων Αζέρων και παρεμβαίνει με έντονο τρόπο, καθ’ ομολογία διαφόρων αναλύσεων, ακόμη και με παροχή στρατιωτικής στήριξης στην επιθετικότητα του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Η διαφορά μέχρι στιγμής δεν ήταν ψηλά στην ατζέντα της διεθνούς διπλωματίας και το γεγονός ότι σήμερα παρουσιάζεται ως έντονη αποσταθεροποιητική τάση σε μια ευαίσθητη ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή δείχνει το πως μια κρίση μπορεί να δημιουργήσει ανατρεπτικά γεωπολιτικά δεδομένα σε ένα μεγαλύτερο φάσμα γεωπολιτικών εξελίξεων σε περιφερειακό αλλά ακόμη και σε διεθνές επίπεδο. Το πλέον σημαντικό σημείο είναι το ότι η Τουρκία βρίσκεται ακόμη μια φορά στο αντίπαλο στρατόπεδο της Ρωσίας, όπως συνέβηκε στην περίπτωση της Συρίας και της Λιβύης, σε περιοχές όπου δεν βλέπουμε έντονη την αμερικανική παρουσία, με τις ΗΠΑ όμως να επιθυμούν αναβαθμισμένο ρόλο και λόγο στα τεκταινόμενα. Το πιο πάνω «κοκτέιλ» εμπλοκών αποτελεί και το μείζον ζήτημα, πέραν των επιμέρους, δυστυχώς, πολεμικών εμπλοκών, με ενδεχόμενες επιπτώσεις στην Μέση Ανατολή αλλά και στις βορειότερες περιοχές του Καυκάσου.
